Z ewolucyjnego punktu widzenia, stres miał za zadanie pomóc człowiekowi przetrwać w obliczu zagrożenia – pozwalał naszym przodkom na szybkie podjęcie decyzji walki, ucieczki czy zastygnięcia w celu zachowania życia. Zatem większość reakcji stresowych wykształciła się w toku ewolucji i w tamtych czasach była jak najbardziej adekwatna i potrzebna. Dziś, kiedy stres jest nieodłącznym elementem życia, stare mechanizmy są nieprzydatne, a wręcz szkodliwe. Dzieje się tak, ponieważ reakcja na stres powoduje wydzielanie związków chemicznych, które przenoszą informacje do narządów, gruczołów, mięśni czy układu odpornościowego. Układ nerwowy reguluje reakcję i przerywa ją, kiedy ocenia, że zagrożenie minęło. Kiedy towarzyszy nam przewlekły stres, to praca ta jest nieustanna i mocno wpływa na plastyczność mózgu, a więc dokonuje tam niekorzystnych zmian.

Jak wiadomo, skutki stresu są odczuwalne w wielu obszarach, stres niekorzystnie wpływa na: pamięć, koncentrację, zdolność uczenia się, nadciśnienie, udar, zawał, zwiększa apetyt, zaburza sen, w końcu osłabia układ odpornościowy.

Zatem najprostsza i najłatwiej dostępna rzecz, którą możemy wykonać dla poprawy naszego funkcjonowania w obliczu stresu, to ZADBANIE O ZDROWY STYL ŻYCIA. Pomoże to funkcjonować w „dobrym kole”. Zdrowe nawyki przyczynią się do większej kontroli reakcji stresowej, a stres dzięki temu będzie mniej odczuwalny lub będzie rzadziej nam towarzyszył.

Oto 4 zasadnicze sposoby na zachowanie zdrowego stylu życia w obliczu stresu:

1. Regularna aktywność fizyczna.
   

Ćwiczenia fizyczne obniżają stężenie adrenaliny i kortyzolu we krwi, a zwiększają wydzielanie serotoniny i dopaminy (tzw hormonów szczęścia). Mogą też pobudzić wydzielanie endorfin łagodzących ból i endokannabinoidów powodujących tzw „euforię biegacza”, czyli potreningowe poczucie odprężenia i szczęścia. Ćwiczenia fizyczne zapewniają przypływ energii, wyrabiają samodyscyplinę, mogą sprawić, że poczujesz się silniejszy i bardziej pewny siebie w obliczu trudnej, stresującej sytuacji.  Ruch zapewne odciągnie na poziomie myśli od przeżywanych trudności. Zatem do regularnej aktywności nie muszę przekonywać. Skutki są po prostu odczuwalne.

Co jednak z osobami, które nie lubią sportu? Warto chociaż zadbać o regularny spacer. Codziennie, pół godziny marszu po okolicy albo godzina spaceru. Ważne, aby to był regularny i systematyczny „trening”. Warto także jasno sprecyzować sobie korzyści, jakie przynosi aktywność fizyczna, aby zwiększyć motywację oraz rozpisać sobie wszystkie przeszkody stojące na drodze do wprowadzenia jej w codzienny plan dnia.

2. Higiena snu.

Nawiązując do poprzedniego punktu, to udowodniono, że regularna aktywność fizyczna zmniejsza senność w ciągu dnia i poprawia jakość snu o 65%. Niedobór snu osłabia naszą reakcję na stres, ponieważ upośledza zdolność kory przedczołowej do odpowiedzi na stres. Ponadto osłabia funkcje myślowe oraz kontrolę nad złymi nawykami, takimi jak skłonność do używek czy objadania się w trudnych emocjonalnie momentach. Według wniosków z badania z 2002 roku (Kripke i in.) najlepsze efekty daje sen trwający pomiędzy 6 i pół do 7 i pół godziny na dobę. Jak zadbać o jakość snu?

• Wyeliminuj substancje pobudzające w godzinach wieczornych jak kofeina, nikotyna czy alkohol.
• Oducz się oglądania tv bezpośrednio przed snem, surfowania po internecie czy grania.
• Zmniejsz temperaturę w pomieszczeniu bezpośrednio przed snem (dwa stopnie), wywietrz sypialnię.
• Wprowadź odprężające Cię nawyki, takie jak relaksacji mięśni, słuchanie kojącej muzyki czy cokolwiek, co Cię zrelaksuje i odciąży od intensywnego myślenia czy analizowania.

3. Odpoczynek i relaks.

Czas na odpoczynek to nie tylko sen, ale również coś, co wprawia nas w dobry nastrój w ciągu dnia. Dla każdego to może być coś innego. Ważne, aby mieć poczucie, że w ciągu dnia mieliśmy czas na regenerację. Jeśli będziemy tylko pracować, to staniemy się mniej produktywni. Relaks zwiększa naszą motywację do działania, a więc do pracy. Zachęcam świadomie podejść do tematu i ustalić, że najbliższa godzina to będzie czas tylko dla Ciebie, na Twoją regenerację. Takie świadome powiedzenie sobie tego sprawi, że będziesz miał poczucie autentycznego odpoczynku.

4. Zdrowe nawyki żywieniowe.

Ludzie żyjący w stresie mają skłonność do „zajadania” emocji, czyli przejadania się z przyczyn emocjonalnych oraz preferowania produktów zawierających dużo skrobi, cukru i tłuszczu. Jak wiadomo powszechnie, zdrowe, wartościowe produkty dobrze wpływają na wiele czynności życiowych, dodają energii i korzystnie wpływają na procesy myślowe. Poniższe strategie pozwolą Ci wprowadzić w sposób naturalny zdrowe nawyki żywieniowe, które w znaczny sposób pomogą zwalczyć skłonność do przejadania się pod wpływem stresu.

• Jedz posiłki regularnie o stałych porach. Dzięki temu unikniesz napadów wilczego głodu.
• Planuj co zjesz na obiad kolejnego dnia. Niech to będzie zdrowe i konsekwentnie się tego planu trzymaj.
• Unikaj przekąsek, które powodują u Ciebie przejadanie się. Słodycze powodują nagły wyrzut cukru i bardzo szybko spadek, co w konsekwencji zachęca Cię do kolejnych słodkich przekąsek.
• Pij mniej alkoholu. W szczególności po stresującym dniu ludzie mają skłonność do nadużywania, aby się pozornie zrelaksować.