Jeśli czujesz, że potrzebujesz zmiany w swoim życiu, że utknąłeś w miejscu i czujesz się w nim niekomfortowo, jeśli towarzyszą Ci objawy, które Cię niepokoją, jeśli doświadczasz emocji, których nie rozumiesz, czy jeśli trudno Ci samodzielnie poradzić sobie z tym, czego doświadczasz, to tak, potrzebujesz psychoterapii.

W zasadzie każdy człowiek może osiągnąć szereg korzyści z doświadczenia jakim jest psychoterapia, jednakże nie każdy jest na to gotowy. Samodzielne podjęcie decyzji o terapii jest na początku kluczowe. Trzeba zrobić to przede wszystkim dla siebie, nie dla innych. Trzeba otworzyć się na pracę nad sobą.

Najistotniejsza różnica dotyczy faktu, że psychiatra to lekarz, który diagnozuje zaburzenia i wypisuje leki, psychoterapeuta diagnozuje i prowadzi psychoterapię, a psycholog prowadzi konsultacje, poradnictwo, stawia diagnozę i może skierować do terapeuty czy psychiatry.

Psychiatra to lekarz zajmujący się diagnozą i leczeniem zaburzeń osobowości, depresji czy zaburzeń nastroju stosując farmakoterapię.

W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad, potem stawia diagnozę i wprowadza leczenie – farmakoterapię czyli po prostu leki. Czasem psychiatrzy kierują pacjentów na oddziały szpitali całodobowe bądź dzienne. Coraz częściej zdarza się, że psychiatrzy szkolą się również w psychoterapii, co oznacza, że oprócz farmakoterapii mogą także prowadzić psychoterapię.

Psycholog to osoba przeprowadzająca testy psychologiczne, prowadząca poradnictwo z zakresu trudności wychowawczych, relacyjnych czy interpersonalnych. Może wydawać zaświadczenia i orzeczenia, diagnozować i kierować do psychiatry czy terapeuty.

To absolwent pięcioletnich studiów psychologicznych, podczas których zdobywa wiedzę z zakresu funkcjonowania człowieka. Psycholog nie może przepisywać leków ani prowadzić psychoterapii. Psychologów najczęściej spotykamy zatrudnionych w szkołach, poradniach psychologiczno – pedagogicznych, poradniach zdrowia psychicznego czy szpitalach.

Obecnie mamy różnorodne specjalizacje z zakresu psychologii, takie jak psycholog kliniczny – taka osoba jest wykształcona i wyspecjalizowana w psychologii klinicznej poprzez uczestnictwo w studiach specjalizacyjnych i stażach klinicznych. Niektóre uczelnie oferują podczas magisterskich, pięcioletnich studiów specjalność kliniczną, która NIE JEST specjalizacją.

Psychoterapeuta to osoba prowadząca psychoterapię. Posiadająca wyższe wykształcenie i specjalistyczny, całościowy pięcioletni kurs psychoterapeutyczny w danym nurcie. Na chwilę obecną wszelkie wymagania co do zawodu psychoterapeuty w Polsce są na etapie tworzenia i modyfikowania. Z racji na fakt, że istnieje wiele szkół terapeutycznych w wielu nurtach, niektóre z nich mają swoje własne, wewnętrzne certyfikaty (między innymi szkoła poznawczo – behawioralna). Jeżeli chodzi o projekt ustawy dotyczący zawodu psychoterapeuty w Polsce, to aktualnie w wymaganiach mówi się przede wszystkim o ukończeniu całościowego pięcioletniego kursu AKREDYTOWANEGO  przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne lub Polskie Towarzystwo Psychiatryczne (w jednym z tych towarzystw należy się certyfikować) oraz o szeregu wymagań takich jak terapia własna terapeuty (indywidualna oraz grupowa), superwizja u certyfikowanego superwizora, staż kliniczny czy opracowanie kazusów ze swojej pracy. Psychoterapeuta zajmuje się diagnozą i prowadzeniem terapii zgodnie ze standardami w danym nurcie. Nie wypisuje natomiast recept na leki.

Na pierwszym spotkaniu terapeuta zwykle pyta w jaki sposób może pomóc osobie, która przychodzi – czyli pyta o samopoczucie, o trudności, z którymi się boryka, problemy. Pyta o to, jak dotychczas radziła sobie z trudnościami, co się sprawdzało, co nie. Pyta o to, jak osoba chce się czuć, jakich zmian chce dokonać – czyli co jest celem psychoterapii.

Na pierwszym spotkaniu terapeuta krótko mówi o sposobie, w jaki pracuje, o nurcie, w którym prowadzi terapię, o tym jak widzi potencjał klienta i jak wyobraża sobie pomoc. Pierwsze spotkanie to dobry czas na wszelkie pytania dotyczące kwalifikacji, sposobu pracy czy doświadczenia terapeuty, a także wszystko to, co klientowi przychodzi do głowy.

Ja zwykle na pierwszym, bądź drugim spotkaniu ustalam tak zwany kontrakt, czyli ustalenia dotyczące częstotliwości sesji, czasy trwania, etykę pracy oraz wszelkie formalności.

Należy szczerze opowiedzieć o przeżywanych trudnościach, o tym kiedy się pojawiły i jak wpływają na aktualny stan psycho – fizyczny. Warto powiedzieć o historii chorób w rodzinie, jeśli są, o własnych doświadczeniach z psychologami, terapeutami czy psychiatrami. Warto być szczerym w odpowiedziach na zadawane pytania.

Oczywiście, że tak. Psychologa, psychoterapeutę i psychiatrę obowiązuje tajemnica zawodowa. Wynika to z odpowiednich kodeksów etyczno – zawodowych, którymi profesjonaliści kierują się w swojej pracy. Są jednak wyjątkowe sytuacje, takie jak zagrożenie życia – kiedy pacjent np. mówi o planowanym samobójstwie, wówczas terapeuta czy psycholog są zobligowani do zawiadomienia pomocy medycznej.

Jeśli w terapii są osoby niepełnoletnie, to również na powyższych zasadach obowiązuje etyka zawodowa. Terapeuta nie „opowiada” rodzicom, co mówi na sesjach ich dziecko, jeśli spotyka się czasem z rodzicami/ opiekunami, to przekazuje jedynie informacje związane z poradami wychowawczymi i o tym, co rodzice mogą zrobić, na co zwrócić uwagę, aby pomoc dziecku.

Kodeks Etyczno Zawodowy Psychologa:
http://www.ptp.org.pl/teksty/NOWY_KODEKS_PTP.pdf

Każdy terapeuta, który dba o profesjonalizm swojej pracy ma swojego superwizora, czyli odpowiednio wykwalifikowaną osobę, z która może omówić wszelkie wątpliwości i trudności ze swojej pracy, jeśli tylko takie się pojawią.

Superwizorem można zostać tylko na określonych przez Polskie Towarzystwa Psychologiczne i Psychiatryczne warunkach. Jeśli terapeuta nie pracuje pod stałą, regularną superwizją, to szczerze odradzam. Warto być świadomym i uważnym na procesy, jakie zachodzą w terapii i w relacji z klientami i po prostu mieć swojego superwizora. Nikt nie jest nieomylny, nawet terapeuta 😉

Psychoterapia jest procesem mającym prowadzić do korzystnej zmiany w sposobie myślenia, odczuwania i zachowania, do poprawy samopoczucia. Jest rozciągnięta w czasie, trwa przynajmniej około roku, często dłużej. Spotkania odbywają się raz w tygodniu, zwykle o stałej porze. Psychoterapeuta tworzy z klientem relację terapeutyczną i poprzez pytania, sugestie i omawiane zachowania pomaga w osiągnięciu zamierzonego celu. Psychoterapia kończy się, kiedy klient odczuwa satysfakcję z dokonanych zmian i kiedy jest gotowy na samodzielne funkcjonowanie.

Depresja jest chorobą, która objawia się między innymi: utratą zainteresowania tym, co dotychczas interesowało, poczuciem beznadziejności, obniżonym nastrojem, zmniejszoną energią, niechęcią, pesymistycznym myśleniem o przyszłości, niską samooceną, niemożnością czerpania radości z tego, co dotychczas cieszyło, trudnościami w zasypianiu, wczesnym budzeniem się rano, utratą chęci do życia, niekorzystną zmianą w sposobie odżywiania, osłabieniem popędu seksualnego, częstym poczuciem winy, bezwartościowości i lęku, myślami samobójczymi.

Objawy te (nie wszystkie, większość) powinny występować nieprzerwanie dłuższy czas – minimum dwa tygodnie, aby mówić o zaburzeniach depresyjnych. Depresje leczy się farmakoterapia i/lub psychoterapią. Najskuteczniejsze jest połączenie leków i terapii, dlatego, że leki  działają dość szybko powodując delikatne zmiany, a terapia działa wolniej, ale długofalowo zmieniając sposób myślenia i wprowadzając nowe nawyki. Depresja niewyleczona ma tendencje do nawracania. Może być wtórna do niektórych chorób przewlekłych lub do używania substancji psychoaktywnych. Depresja jest często genetyczna, gdyż wynika z niedoboru noradrenaliny, serotoniny i dopaminy w mózgu, są także różnorodne czynniki społeczno  kulturowe. Jest jednym z najważniejszych czynników samobójstwa.

Najlepiej pomóc tej osobie w znalezieniu profesjonalnej pomocy (psychiatra, psychoterapeuta). Oprócz tego nie oceniać, nie starać się zrozumieć, ale wspierać. Być blisko, spędzać wspólnie czas. Odradzam wyszukiwanie na siłę rozrywek i namawianie do aktywności. Proponuje raczej zaakceptować aktualny stan, aby osoba w depresji poczuła się zaakceptowana i zrozumiana.

Oczywiście. Należy udać się do lekarza psychiatry zatrudnionego w poradni zdrowia psychicznego, w której zatrudnieni są psychologowie i psychoterapeuci. Poradnia musi być placówką kontraktową z Narodowym Funduszem Zdrowia (nie prywatna placówka). Lekarz psychiatra na podstawie wywiadu, jeśli uzna, że pacjent potrzebuje terapii wypisuje odpowiednie skierowanie i można wtedy rejestrować się do zatrudnionego w tej poradni psychoterapeuty.

Oczywiście, że tak. Potwierdzają to badania w dziedzinie neurobiologii. Badania Kandela wykazały, że mózg jest plastyczny i dynamiczny, dzięki czemu nowe nawyki, których uczymy się w terapii prowadzą do zmiany ekspresji genów i połączeń neuronowych. Wniosek jest taki, że psychoterapia wprowadza stałe zmiany w mózgu, czyli jest skuteczna.

Badania Junga-Beemana (2004) z wykorzystaniem elektroencefalogramu wykazały, że nagły wgląd w psychoterapii uruchamia te obszary w mózgu, które są odpowiedzialne za  nowe, nieuchwytne dotąd rozwiązania.

Fińscy badacze z kolei (Viinamaki i in.) udowodnili, że rok psychoterapii psychodynamicznej znacząco podnosi poziom serotoniny.

O skuteczności psychoterapii pisze między innymi także Jeffrey Kottler. Uważa on, że najważniejsza w powodzeniu psychoterapii jest osobowość terapeuty i relacja pomiędzy terapeutą a pacjentem. (J. Kottler, „Skuteczny psychoterapeuta”).

Jest to zaburzenie wynikające z przeżycia traumatycznego wydarzenia. Najczęstszymi traumami w PTSD (Posttraumatic Stress Disorder) są:

• Śmierć bliskiej osoby,
• Gwałt,
• Napaść,
• Przemoc
• Wypadek

Osoby, które doznały urazu systematycznie odtwarzają go w koszmarach sennych, bądź flashbackach w ciągu dnia. Zaprzeczają traumie, a poprzez sny i reminiscencje organizm próbuje poradzić sobie z uporządkowaniem bodźców z nią związanych. W następstwie głębokiego urazu występują:

• Żałoba lub smutek,
• Poczucie winy z powodu przetrwania,
• Lęk ogólny,
• Obawa przed identyfikacja z ofiarami,
• Wstyd z powodu poczucia bezradności,
• Lęk przed powtórzeniem urazu,
• Złość skierowana przezwisko źródłom urazu.